Hastalığın tanımı : Civciv ve piliçlerin akut seyirli, çok bulaşıcı bir hastalığı olup, sulu ishal ve Bursa Fabricius (BF)’un büyümesi ile karakterizedir.Hindiler duyarlı olmasına karşın klinik semptomlar çok az görülür.Mortalite,genellikle %5-30 arasındadır, ancak very virülent IBD virüsü enfeksiyonunda %60’a ulaşır.
Oluşum ve seyir : Enfeksiyondan, daha ziyade, genç hayvanlar (2-15 haftalık) etkilenir ve özellikle , hastalık daha çok 3-6 haftalık hayvanlarda görülür.Virüs horizontal yolla bulaşır.Ayrıca kontamine yiyecekler,altlık ve ekipman da önemli kontaminasyon kaynağıdır.Hastalığın inkübasyon periyodu 3-4 gündür.Ölümler genellikle 2. günde başlar ve 7. günde durur. Hastalığın şiddeti, hayvanın yaşı, virusun virulansı ve hayvanlardaki antikor seviyesine göre değişir. Bursa fabrisius tahribatı nedeniyle bağışıklık sistemi çalışamaz.
Teşhis ve Tedavi : Tavuklarda titreme halsizlik, zayıflama ve ishal olur. Hasta piliçler gelişemezler. Bir kümeste hastalık varsa, buraya konan bütün tavuklarda hastalık çıkar. Bulaşma ağız yolundan olur. Dışarıdan getirilen hasta hayvanlar, hastalığı kümese sokar. Hastalık taşıyan araç, gereç, yem hastalığı kümese taşır. Etçi tavuklar hastalıktan çok etkilenirler. Hasta hayvanlar daha fazla yem tüketirler, maliyet yükselir. Hastaların durumu önce durgunluk vardır. Kıç etrafındaki tüyler dışkı ve toprakla kirlenmiştir. Beyaz ve sulu bir ishal görülür. Bitkinlik, titreme, tüylerin kabarması ve oturma isteği ortaya çıkar.Başka hastalıklara benzediği için, onlarla karıştırılabilir. En iyisi laboratuvara materyal götürerek kesin teşhisi yaptırmaktır. Maalesef %100 tedavisi yoktur. Hiçbir ilaç hastalığı tedavi edemez. Hastalar ayrılır, bulaşmadan şüpheli olanlar yok edilir. Yemlere vitamin ve mineral takviyesi yaptırılır. Kümeslerde çok iyi bir dezenfeksiyon yapmalıdır. Hastalık etkeni dış şartlara çok dayanıklı olduğu için mücadelede en kritik nokta çok etkin ve dikkatli bir devre arası temizlik ve dezenfeksiyonun yapılması gerekir. En iyi korunma yolu 8-14. günde yapılan Aşılamadır.
