Tavuklarda Isı Stresinin Etkileri ve Korunma Yolları

Oluşum : Bir hayvanın savunma mekanizmasını harekete geçiren her türlü etmen’e ‘’stres yapıcı faktör’’ ve oluşan durumda stres olarak adlandırılmaktadır. Stres oluşturan herhangi bir faktör önce vucutta sinirsel uyarılar oluşturur.Bunun sonucu olarak da adrenalin ve noradrenalin kana karışarak kan basıncı,kan şekeri,solunum sayısı ve kalp atışları sayısında artışa sebep olur.Bunun sonucu olarak uyarılan hipofiz bezinden salgılanan ACTH böbrek üstü bezlerinden kortikosteroidlerin salgılanmasına neden olur.Buda hayvanın hastalıklara karşı direncini düşürür.

Isı stresinin etkileri : Çevre sıcaklığının artmasına bağlı olarak kanatlının vücut sıcaklığıda artmaya başlar.Çevre sıcaklığı 27 Co’ yi geçmeye başladığında solunum sayısı ve kloakal sıcaklık yükselir.Çevre sıcaklığı ile beraber nem oranı da önemlidir.Sıcaklık 38 Co ‘ yi geçer ve nem oranıda %75’in üzerine çıkar ise yaşamsal bir tehlike oluşur.Kloakal sıcaklığın 45Co ‘ yi geçmesi durumunda ölümler başlar.

Kanatlılar vucut ısısını büyük oranda solunum yolu ile kaybederler.Sakal ,ibik ve bacaklardan da bir miktar ısı kaybı şekillenir.Solunum sayısını artırarak hayvan önemli oranda su buharı çıkarır ve ısı kaybeder.Artan solunum sayısına bağlı olarak kanda CO2 miktarı düşer.Bunun sonucu olarak kanın pH’sı yükselir ve alkalozis oluşur.Ve ölümler başlar.Olay akut değil ise bu durumun düzelmesi için böbreklerden bikarbonat iyonları atılmaya başlanır.Oluşan bikarbonat kaybı nedeniyle kalsiyum karbonat oluşumu aksar ve yumurta kabuğu incelerek yumurtlama tamamen durabilir.Kortikosteroidlerin artışı civciv ve piliçlerde kemiklerin kalsifikasyonun aksamasına , kemik gelişmesinde bozukluklara ve erginlerde osteoperozis denilen kemik erimelerine yol açar.

Korunma: Yaz aylarında kümeslere haddinden fazla hayvan koyulmamalı. Sıcak bölgelerde kümesler pet’li ve fanlı olmalı. Hayvanlara mineral madde ve askorbik asit takviyesi yapılmalıdır. Sularına Buz katılmalı, Serinletici gıdalar verilmelidir.