A Vitamini
Büyüme, gelişme ve üreme etkinliklerinin sürdürülmesi, immun yanıtların düzenlenmesi, her çeşitten hayvansal verimliliğin optimum ölçülerde artırılması bakımlarından gerekli olan temel mikro besin maddelerinden biridir. Gözler için gerekli bir vitamindir. Vitamin A yetersiz olursa, kanatlılar zayıflar. Tüyleri kabarır, yumurta verimi düşer. Kuluçka oranı düşer. Burun deliklerinden ve gözlerinden sulu akıntı gelir. Göz kapakları birbirine yapışır. İleri durumda, gözlerde peynirimsi birikimler oluşur.
D Vitamini
Plazma Ca (Kalsiyum) ve P (Fosfor) düzeylerini yükselterek, kemiklerin normal mineralizasyonunu, diğer dokulardaki fizyolojik işlevlerin yürütülmesini sağlar. Yumurta kabuğunun sağlamlaştırır. Kemikler için, gaga ve tırnaklar için bu vitamin gereklidir. Yumurta kabuğunun şekillenmesi için gereklidir. Vitamin D yetersiz olursa, raşitizma hastalığı görülür. Yumurtacı tavukların yumurta kabuğu ince ve yumuşak olur. Gaga, tırnaklar yumuşar, göğüs kemiği eğrileşir. Hayvanlar ayaklarını iyi kullanamazlar. Yürümede zorluk çekerler. Kaburga kemikleri çabuk kırılır. Üzerlerinde tespih taneleri gibi kabartılar görülür.
E Vitamini
İntraselüler serbest oksijen radikallerinin şekillenmesini engelleyerek hücresel zarların dayanıklılığını artırır. A vitamininin oksidasyonunu önler ve karaciğerde depolanmasını sağlar. Kanatlıların yumurtalarında yavrunun gelişmesi için bu vitamine ihtiyaç vardır. Yetersiz olursa kuluçka oranı düşer. Horozların dölleme yeteneği azalır. Vitamin E bakımından yetersiz beslenen civcivlerde: Beyin yumuşaması görülür. Hayvan başını tutamaz, öne, arkaya, sağa-sola bükülür. Ayaklar gerilip bükülür. Deri altında su toplanır. Ayrıca karın boşluğunda da su toplanır. Hayvan iki bacağını açık tutar. Kaslarda soysuzlaşma meydana gelir. Göğüs kasları bozulur, boz çizgiler oluşur.
Çoğu zaman E Vitamini Eksiliği Yalancı Veba ve Marekle karışabilmektedir.
K Vitamini
otrombin oluşumunu sağlar. Bu yüzden kan koagulasyonu için gereklidir. Kanamayı önler, özellikle bağırsak hastalıklarında ve parazitlerin sebep olduğu kanamaların tedavisinde önemli yeri vardır. Kanın pıhtılaşmasını sağlar. Bir yaradan akan kan, bu vitamin sayesinde pıhtılaşıp durur. Onun için civciv ve piliçlerde gaga kesimi ve Tırnak kesiminden önce, Vitamin K vermek gerekir.
B1 Vitamini
“Anti-stres” vitamin olarak adlandırılır. Enerji üretmede kullanılan glikoz ve karbonhidrat, dönüşümüne yardımcı olur. B1 vitamini ayrıca yağ ve protein parçalanmasına yardımcı olmaktadır. B1 vitamini eksikliğinde felçler görülür. Hayvanın bacakları zayıftır, yürüyemez. Ayaklarını bükerek oturur. Yıldız sayar gibi, başını arkaya çekerek bakar. Tüyleri kabarır, zayıflar. Sonunda ölür.
B2 Vitamini
Aminoasit metabolizması, transmetilasyon ve transülfürasyon için kesinlikle gereklidir. Riboflavin hemoglobin sentezinde katalizör rol oynamaktadır. B2 vitamini de civcivlerin büyümesinde önemlidir. Vitamin B2 eksik olursa, hayvan zayıflar. Parmak uçları kıvrılır, kanatları düşer. Hayvanlar sürekli yatmak ister.
B6 Vitamini
Neredeyse tüm moleküllerin sentezinde kullanılır. Proteinin yapı taşı olan amino asitlerin sentezi için B6 vitamini gerekir. Sinir sistemi fonksiyonlarının gerçekleşmesinde kritik önem taşır. B6 vitamini yetersiz ise, iştahı azalır, hayvan zayıflar. Ayaklarında kasılma ve çarpılma görülür.
B12 Vitamini
Büyüme ve verim faktörüdür. Civciv ve piliçlerin sağlıklı büyümesi için oldukça gereklidir. B12 Vitamini yetersizliğinde büyüme yavaşlar. Yem tüketimi düşer. Kuluçka oranı düşer.
Pantotenik Asit
Kuluçkalama için gereklidir. Eksikliği ağız kenarında kabuklanmalar yapar. Göz kapaklarının kenarları kabarcıklı ve kabuklu olur. Ayak altları çatlar, deri soyulur.
Folik asit
Yumurta oluşumu ve embriyo gelişimi açısından önemli bir vitamindir.
D-Biotin
Tüy ve tüleklerin gelişimi yenilenmesinde önemli rol oynar. Tüy dışında tırnak kalitesi artar cilt döküntüleri varsa düzelir.
Niasinamid
Karbonhidrat, protein ve lipid metabolizmasında etkilidir. Büyüme için gereklidir.
Kalsiyum ve fosfor
İskeletin yapısında önemli bir yer tutarlar. Yumurtlayan hayvanlarda yumurta kabuğu için mutlaka gereklidir.Barsaktan emilebilmesi için D vitaminine ihtiyaç vardır. Eğer D vitamini yeterli değil ise, kalsiyum ve fosfor da yeterli olamaz. Bu durumda Rickets hastalığı meydana gelir, yumurta verimi düşer. Yumurta kabuğu incelir. Hayvanlar birbirini gagalar, tüy yer (Kanibalizm).
Magnezyum
Bütün dokularda ve kemikte bulunur. Vücut gelişiminde önemli yeri vardır. Eksikliğinde gelişme yavaşlar ve zamanla durur. Civcivler ölür.
Sodyum ve Potasyum
Hayvansal besinlerde sodyum fazladır, bitkisel besinlerde potasyum fazladır. Sodyum eksikliğinde gelişme yavaşlar, göz bozukluğu olur. Hayvanlar yem yiyemez. Yumurtalar küçülür. Fazlası da iyi değildir. Bu sefer de zehirlenme yapar. Potasyum eksikliğinde kaslar zayıflar.
Selenyum
Bazı topraklarda fazlaca selenyum bulunur. Bunlarla yapılan yemler tavukları zehirleyebilir. Canlılar için gerekli bir iz elementtir. Ama fazlası zararlı olabilir. Eksikliği de vücutta bozukluklar yapar.
Anlaşıldığı gibi birçok hastalığın sebebi aslında Vitamin ve Mineral eksikliğine bağlıdır. Düzenli vitamin Kullanımı (Haftada en az 2 Gün) hayvanlar üzerinde oluşabilecek sorunları yok edecektir.
